In de lokale bestuursdynamiek van Huizen lijkt het alsof raadsleden ‘aan het stuur’ zitten, maar de realiteit is een stuur van plastic, vastgeschroefd aan een IKEA-kindertafeltje. Hoewel de Gemeentewet en gemeentelijke websites anders suggereren met termen als “eigenaarschap” en “betrokkenheid” , wordt de bus in de praktijk bestuurd vanuit de Regio Gooi en Vechtstreek.
De ‘klankbordgroep van de Regio’, die indrukwekkend klinkt, is in werkelijkheid een platform waar Huizer raadsleden op persoonlijke titel – zonder enige macht – mogen meepraten over plannen die al lang zijn dichtgetimmerd. Het is vergelijkbaar met mee mogen op schoolreisje, mits je stil bent en je eigen lunch meeneemt. Het ‘Regiopodium’, dat een scherp debat zou moeten suggereren , blijkt niet meer dan een regionaal voorleeshalfuurtje te zijn. Invloed of besluiten zijn hier afwezig; men keert terug met een “half A4’tje ‘beeldvorming’” en de wetenschap dat besluiten al lang genomen zijn.
De term “raadsbetrokkenheid” is in Huizen een therapeutische herhaling geworden. In de praktijk vertaalt het zich echter in nog meer overleggen, appgroepen, infographics en geplastificeerde A4’tjes die bestuurlijke structuren visualiseren, een placemat, maar geen werkelijke invloed vertegenwoordigen. Ambtenaren en griffiers werken hard, en raadsleden hebben goede bedoelingen, maar de cruciale vraag die Huizen moet stellen is: wanneer stoppen we met dit theater en beginnen we écht te sturen?
De invloed van de gemeenteraad op dossiers die inwoners direct raken, zoals afval, jeugd, zorg en huisvesting, is gereduceerd tot decor. We mogen zienswijzen indienen, moties aannemen, of een regiobestuurder uitnodigen om te verklaren waarom de zaken anders liepen. Wat Huizen echt nodig heeft, is geen extra overlegstructuur of kleurrijke PowerPoint, maar fundamentele democratische principes: invloed, controle en verantwoordelijkheid.
Raadsleden moeten ook kritisch naar zichzelf kijken: hoe diepgaand verdiepen we ons werkelijk in de Regio? Of leunen we na het vaststellen van kaders tevreden achterover met de gedachte dat we ‘gestuurd’ hebben? Sturen zonder remmen of gas is als een fietstocht op een hometrainer: je beweegt, maar je komt nergens. Misschien is het zelfs beter om het op te geven, de bestuurlijke placemat om te draaien en er een ganzenbord van te maken, waarbij de eerste die op “zienswijze verwerkt” komt, een motie mag indienen.